Zgłaszanie wypadków przy pracy do PIP. Szkolenie BHP

13 listopada 2022
5/5 - (1 vote)

Zgłaszania wypadków przy pracy do Państwowej Inspekcji Pracy, Urzędu Dozoru Technicznego oraz prokuratury.

W procesach pracy może dochodzić do wypadków – w tym z udziałem wykorzystywanych maszyn oraz urządzeń. Nie w każdym przypadku wypadek pozostaje do wyłącznej wiadomości podmiotu zatrudniającego oraz poszkodowanego pracownika. Część zdarzeń musi zostać zgłoszonych do instytucji zewnętrznych – Państwowej Inspekcji Pracy, prokuratury oraz Urzędu Dozoru Technicznego. Zaniechanie powyższych obowiązków może być w praktyce oceniane w kategoriach wykroczenia lub nawet przestępstwa. Poradnik omawia najważniejsze kwestie związane z właściwym kwalifikowaniem zdarzenia na potrzeby dokonywania zgłoszeń do instytucji zewnętrznych jak również procedurę w zakresie przekazywania niezbędnych informacji.

Wypadek, wypadek przy pracy, nieszczęśliwy wypadek niebezpieczne uszkodzenie

Obowiązkiem każdego pracodawcy jest zapewnienie bezpiecznych warunków pracy osobom zatrudnionym – niezależnie od podstawy prawnej na jakiej realizowana jest praca. Tym samym bezpieczeństwo należy zapewnić zarówno pracownikom, jak również osobom zatrudnionym na podstawie elastycznych form zatrudnienia. W dużej części przypadków procesy pracy wymagają zastosowania szeroko rozumianych narzędzi do pracy, które muszą korespondować z umówioną pracą. Inne wyposażenie będzie na stanowisku biurowym, w inny sprzęt będzie wyposażony pracownik budowlany wykonujący prace na wysokości, a jeszcze inny osoba uczestnicząca w transporcie zakładowym wykorzystująca urządzenia transportu bliskiego.

Nawet wzorowe organizowanie przez pracodawcę procesu pracy nie oznacza, iż nie wystąpi zdarzenie które określa się zbiorczą nazwą wypadek. Mogą bowiem zaistnieć okoliczności wynikające z siły wyższej, do wypadku może dojść również w przypadku zaniedbań ze strony pracowników w zakresie prawidłowej realizacji obowiązków bhp.

Przepisy wyróżniają kilka kategorii wypadków, które mogą towarzyszyć procesom pracy. Można więc wyróżnić:

wypadek przy pracy,
wypadek który nie może zostać zakwalifikowany jako wypadek przy pracy,
wypadek ciężki,
wypadek zbiorowy,
wypadek śmiertelny,
nieszczęśliwy wypadek oraz niebezpieczne uszkodzenie urządzenia.

Powyższe rozróżnienie wypadków jest bardzo istotne, ponieważ duża część zdarzeń związanych z wypadkami nie może pozostać do wyłącznej wiadomości zatrudniającego oraz poszkodowanego. Tym samym, niezbędne jest właściwe rozróżnienie poszczególnych rodzajów wypadków – tak aby pracodawca mógł prawidłowo wywiązać się ze swoich późniejszych obowiązków informacyjnych.

wypadek przy pracy 3

Wypadek przy pracy to zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć mające związek z pracą. Wśród wypadków można wyróżnić wspomniane kwalifikowane formy, które podlegają zgłoszeniu do instytucji zewnętrznych.

Śmiertelnym wypadkiem jest wypadek wypadek w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie sześciu miesięcy od zdarzenia.

Wypadek ciężki to wypadek w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku słuchu i mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, ale także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie, albo trwałe istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.

Wypadek zbiorowy – to wypadek któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.

wypadek przy pracy4

W zależności od konkretnego przypadku pracodawca może nie mieć w ogóle obowiązku zawiadomienia PIP, prokuratury oraz UDT o wypadku. W sytuacji gdy wypadek jest jednocześnie nieszczęśliwym wypadkiem na gruncie przepisów o dozorze technicznym i może być oceniany w kategoriach wypadku ciężkiego zbiorowego lub śmiertelnego – będzie istniał obowiązek zawiadomienia trzech wspomnianych instytucji. W przypadku gdy zdarzenie nie wiązało się z eksploatacją urządzenia technicznego w rozumieniu przepisów o dozorze technicznym – a zdarzenie można oceniać w kategoriach wypadku ciężkiego, śmiertelnego lub zbiorowego – wówczas istnieje obowiązek zawiadomienia PIP oraz prokuratury.

Zgłoszenie wypadku ciężkiego, śmiertelnego, zbiorowego, jak również nieszczęśliwego wypadku oraz niebezpiecznego uszkodzenia, to wymóg nie wynikający z przepisów zakładowych czy standardów branżowych. Obowiązek zgłoszenia wypadku oraz niebezpiecznego uszkodzenia wynika z przepisów ustawowych, które tym samym mają charakter powszechny – dotyczący każdego pracodawcy – niezależnie od wielkości zatrudnienia czy formy działalności.

W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom. Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy. Źródłem powyższej zasady jest art 234 Kodeksu Pracy.

W sytuacji, gdy procesach pracy wykorzystywane są urządzenia techniczne w rozumieniu przepisów o dozorze technicznym, wówczas eksploatujący urządzenie techniczne jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić organ właściwej jednostki dozoru technicznego o każdym niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenia technicznego lub nieszczęśliwym wypadku związanym z jego eksploatacją. Powyższy obowiązek wynika z przepisu art 19 ustawy o dozorze technicznym.

Przestrzegaj przepisow bhp

Zawiadomienie niezwłoczne

Zarówno przepisy ustawy o dozorze technicznym, jak również kodeksu pracy, wymagają aby zawiadomienie o wypadku lub niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenia technicznego zostało zrealizowane niezwłocznie.

Problem w tym, iż czym jest niezwłoczne zawiadomienie – tego przepisy niestety nie wyjaśniają, nie wskazując przykładowo konkretnego przedział czasu w którym pracodawca lub organizator pracy z udziałem urządzenia technicznego powinni zrealizować zgłoszenie wypadku lub uszkodzenia.

Ważne

W braku szczegółowych wskazań wynikających z przepisów warto odwołać się do potocznego rozumienia słowa „niezwłoczny” – przyjętego na gruncie słownika języka polskiego PWN. Niezwłoczny to taki, który powinien nastąpić w jak najkrótszym czasie.

Obowiązek niezwłocznego zawiadomienia aktualizuje się dopiero w sytuacji gdy zostanie dokonana tak zwana wstępna prawna kwalifikacja zdarzenia. W żadnym razie nie można tego mylić przykładowo z uznaniem zdarzenia w kategoriach wypadku przy pracy – ponieważ ostateczna ocena czy zdarzenie jest wypadkiem przy pracy czy nie następuje dopiero po przeprowadzeniu postępowania powypadkowego. Wstępna kwalifikacja zdarzenia to nic innego jak ustalenie czy zdarzenie spełnia cechy wypadku odpowiednio: ciężkiego, śmiertelnego, zbiorowego nieszczęśliwego wypadku z udziałem urządzenia technicznego lub może stanowić niebezpieczne uszkodzenie urządzenia.

Uwzględniając powyższe, czas na niezwłoczne zawiadomienie instytucji zewnętrznych o wypadku biegnie nie tyle od zdarzenia – co od dokonania jego wstępnej kwalifikacji. Dopiero wstępne zakwalifikowanie zdarzenia w kategoriach określonego rodzaju wypadku daje bowiem podstawę realizacji obowiązku jakim jest niezwłoczne zawiadomienie.

Brak doprecyzowania zarówno na poziomie kodeksu pracy jak również ustawy o dozorze technicznym wymogu niezwłoczności nakazuje przyjąć, że zarówno organ PIP, prokurator jak również właściwy przedstawiciel UDT mają prawo dokonać samodzielnej oceny na ile działanie zgłaszającego zdarzenie może być uznane za niezwłoczne, a na ile zostało podjęte z naruszeniem omawianego wymogu.

Forma zawiadomienia

Przepisy wskazujące wyłącznie na wymóg dokonania niezwłocznego zgłoszenia wypadku lub niebezpiecznego uszkodzenia nie regulują formy zawiadomienia. W braku szczegółowych regulacji można przyjąć, iż w praktyce dopuszczalna jest każda forma zawiadomienia – przyjmując, że spełnia ona wymóg zawiadomienia niezwłocznego.

Kontakt telefoniczny z jednostką organizacyjną PIP, prokuraturą lub UDT jak najbardziej można uznać za działanie niezwłoczne – wpisujące się jednocześnie w postulat szybkości i prostoty postępowania. Nie można wykluczyć, że po takim telefonicznym zawiadomieniu zgłaszający zostanie poinstruowany w sprawie dokonania bardziej formalnego zgłoszenia – przykładowo na urzędowym formularzu, w tym za pośrednictwem komunikacji elektronicznej.

W praktyce może powstać wątpliwość czy dopuszczalna formą zawiadomienia jest przesłanie informacji o zdarzeniu tradycyjną drogą pocztową. W takim przypadku nie można oczywiście postawić zarzutu niepoinformowania o zdarzeniu – jednak wątpliwości może budzić to czy skorzystanie z tradycyjnej pocztowej korespondencji wpisuje się w wymóg zawiadomienia niezwłocznego – uwzględniając czas doręczania przesyłek listowych.

Treść zawiadomienia

Tak jak przepisy zarówno kodeksu pracy, jak również ustawy o dozorze technicznym, nie regulują formy zgłoszenia wypadku – tak nie ma bezpośrednich uregulowań w zakresie zawartości takiego zawiadomienia.

W braku szczegółowych uregulowań można przyjąć, że zgłoszenie powinno zawierać oznaczenie od kogo pochodzi – nazwę pracodawcy, imię nazwisko, zajmowane stanowisko, dane kontaktowe.

Zgłoszenie o wypadku powinno zawierać określenie czasu zdarzenia – w postaci wskazania daty oraz godziny wypadku. Niezbędne jest również wskazanie liczby osób poszkodowanych. Rekomendowanym postępowaniem jest wskazanie w niezbędnym zakresie danych osób poszkodowanych – w postaci imienia i nazwiska, podstawy prawnej świadczenia pracy (stosunek pracy, umowa prawa cywilnego), stanowisko służbowe.

W zawiadomieniu o wypadku warto również wskazać skutki wypadku – śmierć, ciężkie obrażenia ciała, lekkie obrażenia. W przypadku zawiadomienia UDT warto określić rodzaj urządzenia technicznego, które uczestniczyło w wypadku lub którego dotyczy niebezpieczne uszkodzenie. Zalecanym postępowaniem jest określenie miejsca wypadku – poprzez wskazanie adresu, jak również podanie krótkiego opisu zdarzenia.

Podstawa prawna:

art. 234 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy,
art. 19 ustawy z dnia 21.12.2000 r. o dozorze technicznym

resuscytacja krazeniowo oddechowa

Loading

Please follow and like us:
icon Subscribe pl PL